قانون کسب و کار چیست؟
به گفته گروه قانون کسب و کار (یک سازمان مستقل که توسط فعالین در زمینه روش‌شناسی‌های تجزیه و تحلیل سیستم و کسب و کار تشکیل شده است و تمرکز خود را بر روی طبیعت و ساختار قوانین کسب و کار و ارتباط قوانین با معماری‌های سیستم‌ها دارد)، یک قانون کسب و کار دستوری است که به منظور کنترل و تأثیر یا هدایت رفتار کسب و کار در حمایت از سیاست کسب و کاری است که در پاسخ به یک فرصت یا تهدید تدوین شده است. از دیدگاه سیستم اطلاعات، یک قانون کسب و کار اظهاری است که یک جنبه‌ای از کسب و کار را تعریف یا محدود می‌کند. هدف از آن تأیید ساختار کسب و کار یا کنترل یا تأثیر بر رفتار کسب و کار است.
از نظر عملی، یک قانون کسب و کار یک اظهاریه در مورد وضعیت یک فرآیند کسب و کار یا یک دستور مربوط به تغییرات در وضعیت یک فرآیند کسب و کار می‌باشد. به عبارت ساده‌تر، یک قانون کسب و کار مشخص می‌کند که وقتی یک دنباله از ورودی‌ها به یک یا چندین سناریوی خوب توصیف شده اعمال می‌شود، چه اتفاقی می‌افتد.
تجمیع قوانین کسب و کار و اتوماسیون اجرای این قوانین برای یک سازمان ارزش استراتژیکی دارد. تجمیع قوانین کسب و کار دانش استراتژیک را به دست می‌آورد و کنترل می‌کند؛ در سیستم‌های قابل اجرا، این دانش بیشتر به منطق برنامه‌نویسی داخلی ادغام می‌شود، که دسترسی به آن و کنترل بر روی آن سخت است. برای گرفتن و کنترل دانش جاسازی‌شده، نیاز است که آن را از نمایش مبهم برنامه کامپیوتری جابجا کرده و با استفاده از یک چارچوب تعریف رسمی، به صورت مجزا مجدداً بیان کنیم.
باید در نظر داشت که با وجود مزایای زیادی که از استفاده از یک سیستم قوانین کسب و کار به دست می‌آید، این نوع فناوری نمی‌تواند بدون پشتیبانی از برخی موانع فلسفی معرفی شود، که در دو بخش بعدی به آن خواهیم پرداخت.
مبانی قوانین
هنگام در نظر گرفتن استفاده از قوانین کسب و کار، ابتدا باید اصطلاحات مربوط به توصیف این قوانین را درک کنید.
در سیستم‌های کسب و کار، قوانینی یه عنوان نماینده، از سیاست‌ها و روش‌های کسب و کار برنامه ریزی و تشکیل شده است. در زیر نمونه‌هایی از آنها آمده است:
- اگر خرید بیش از ۵۰۰۰ دلار باشد، نیاز به تأیید مدیر ارشد دارد.
- اگر مجموع برداشت‌های مشتری امروز کمتر از ۵۰۰ دلار باشد، مبلغ درخواستی پول نقد را پرداخت کنید.
- اگر رزرو برای این مشتری پیدا نشود، تلاش کنید مشتری را در یک هتل دیگر محلی قرار دهید.
- اجازه ندهید خریدی که از حد اعتبار صاحب کارت فراتر رفته باشد، تأیید شود.
یک قانون، یک اظهاریه است که در مورد سیستم یک حقیقتی اظهار می‌کند، همراه با اقدامات اختیاری که باید انجام شود، بستگی به صحت اظهارات دارد. توجه کنید که مثال‌هایی که زده شد، با این تعریف همخوانی دارند. در واقع، تمام این قوانین می‌توانند به اشکال ساده‌تری دوباره بیان شوند. قوانین به هر یک از این دو شکل قابل بیانند و می‌توانند به شکل دیگری تغییر یابند.
جهت سهولت، ما از شکل “شرط پس از عمل” استفاده می‌کنیم. اقدامات می‌توانند شامل تغییر محیط باشند (که سپس ممکن است شرایط دیگری را فعال کنند یا تخلف اظهاراتی را ایجاد کنند) یا محدودیت تغییری در محیط باشد، مانند اجازه ندادن یک تراکنش. شرایط زمانی ارزیابی می‌شوند که یک رویداد فعال‌سازی رخ دهد؛ زمانی که یک شرط ارزیابی شود و بعد از آن اقدامی انجام شود، می‌گوییم که قانون اجرا شده است. به سادگی، ما می‌توانیم کلاس‌های مختلفی از قوانین کسب‌وکار را شرح دهیم و شش نوع قانون را همراه با نمونه‌هایی بررسی خواهیم کرد.
تعاریف و مشخصات
در هر سیستم قوانین، باید یک “واژگان” دقیق و مورد توافق برای مشخص کردن قوانین وجود داشته باشد؛ سپس می‌توانیم شرکت‌کنندگان در سیستم را به همراه “اسم‌ها” و “فعل‌ها” توصیفی که برای توصیف فرآیند کسب و کار استفاده می‌شوند، فهرست کنیم. به عنوان مثال، در یک برنامه مخابراتی، ممکن است انواع مختلفی از مشتریان (به عنوان مثال، تجاری در مقابل مسکونی)، طرح‌های صورتحساب، و خدمات و محصولات مختلفی که ممکن است ارائه شود را تعریف کنیم. این موضوع به طور خلاصه بسیاری از اصطلاحاتی را که نیاز به کارشناسان اصلی (SMEs) دارند، شامل می‌شود و همچنین اولین تلاش برای تجمیع دانش کسب و کار از پیاده‌سازی یک فرآیند کسب و کار را فراهم می‌آورد. به عنوان مثال، وقتی شروع به شناسایی و نام‌گذاری دامنه‌های داده می‌کنیم، مانند “کدهای استان خدمات پستی کشور” یا “کدهای ارز بین‌المللی”، معنای تجاری برخی از مجموعه‌های داده را که هویت قبلی آنها تنها بر اساس ساختار نوع دقیق آنها است، مشخص می‌کنیم.
اظهارات
اظهارات بیانی در مورد موجودیت‌ها در داخل سیستم هستند که مشاهدات معقول در مورد کسب و کار را بیان می‌کنند. اظهارات روابط میان موجودیت‌ها و فعالیت‌ها در چارچوب را توصیف می‌کنند. تعاریف و اظهارات به همراه ساختار داده منطقی را که قوانین کسب و کار در آن عمل می‌کنند، به وجود می‌آورند. اظهارات دانش کسب و کار را دربرمی‌گیرند و اصطلاحات اسمی را با عبارات فعلی به منظور توصیف حقایق در مورد سیستم اتصال می‌دهند، مانند:
- صاحب حساب می‌تواند واریزی به حساب خود انجام دهد.
- هر سفارش باید به یک کد محصول و یک تعداد ارجاع دهد.
- تحویل می‌تواند از طریق هوا، راه‌آهن یا کامیون انجام شود.
- یک گزینه باید دارای یک معیار، تاریخ انقضا و قیمت اعتباری باشد.
محدودیت‌ها
محدودیت‌ها اطلاعی را در مورد اطلاعیه کسب و کار بی‌شرط اعلام می‌کنند؛ در مقایسه با یک قانون، یک نمونه داده یا به این محدودیت پایبند است یا آن را نقض می‌کند. رویدادی که محدودیت را نقض می‌کند توسط سیستم رد می‌شود و بنابراین به تعریف، هیچ اقدامی انجام نمی‌شود که محدودیت را نقض کند. به عنوان یک نتیجه فرعی، این به معنای مجموعه‌ای از محرک‌ها و اقدامات برای نشان دادن نقض انطباق است. در ادامه چند مثال از محدودیت‌ها آورده شده است:
- مشتری نمی‌تواند کمتر از سه مورد سفارش دهد.
- مجموع بدهی مشتری نمی‌تواند از موجودی حساب او بیشتر شود.
- هیچ پرداختی برای هر فاکتوری که شماره سفارش (PO) نداشته باشد، صادر نخواهد شد.
- دمای کوره نمی‌تواند از °E2000 بالا برود.
راهنماها
یک راهنما دلایلی در مورد وضعیت سیستم یا یک هشدار در مورد تغییر ممکن در سیستم بیان می‌کند. نقض یک راهنما ممکن است نشان‌دهنده تغییری در فرآیند کسب و کار باشد که نیاز به توجه دارد. در ادامه، مثال‌هایی در این رابطه آمده است:
- اگر مجموع مبلغ تمام پرداخت‌های ماهانه از 35٪ از درآمد خالص ماهیانه یک فرد بیشتر باشد، درخواست وام مورد بررسی مدیر سطح بالاتر قرار می‌گیرد.
- پرداخت باید در مدت 10 روز پس از دریافت فاکتور انجام شود.
- تراکنش باید در همان 24 ساعتی که شروع شد پاک شود.
- اگر مشتری در 60 روز گذشته تراکنشی را شروع نکرده باشد، حساب ممکن است در معرض بسته‌شدن قرار گیرد.
هنگامی که راهنماها نقض می‌شوند، سیستم هنوز در یک وضعیت معتبر است اما ممکن است به وضعیت ناخواسته‌ای پیشروی کند که نیاز به اقدامی برای جلوگیری از رسیدن سیستم به آن وضعیت دارد. زیرا نقض‌های محدودیت‌ها تشکیل تخلف سیستم را نمی‌دهند، رویدادهایی که راهنماها را نقض می‌کنند رد نمی‌شوند، اما باید یک اعلان برای نشان دادن نقض تولید شود. راهنماها با برنامه BI هماهنگی دارند، زیرا ما ممکن است انگیزه‌ها یا پیش‌بینی‌ها را به این فرمت نمایش دهیم.
عملیات
عملیات هر عملی است که وضعیت سیستم را تغییر می‌دهد، معمولاً به عنوان نتیجه نقض یک محدودیت یا راهنما. عملیات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- محاسبات مربوط به تعیین مقداری که بر اساس وضعیت سیستم به یک متغیر نامی اختصاص داده شود
- شروع ارتباط، مانند بسته‌بندی یک پیام و ارسال آن به یک کاربر خاص یا روشن کردن یک زنگ
- شروع یک گردش کار یا یک دنباله از عملیات
محرک‌ها
یک محرک یک مجموعه از شرایط را مشخص کرده و شروع عملی را به وقوع می‌پیوندد که به مقدار شرایط وابسته است. محرک‌ها می‌توانند محدودیت‌ها یا راهنماها را با عمل‌ها ترکیب کنند. به عنوان مثال:
- اگر دمای بیمار بیش از°F 104 باشد، به یک دکتر هشدار دهید.
- اگر مجموع سبد خرید مشتری از حد اعتبار او بیشتر شود، مشتری را آگاه کنید و محتوای سبد خرید را به حالتی که حد اعتبار تجاوز نشده است بازیابی کنید.
- اگر تراکنش در مدت زمان 60 ثانیه تکمیل نشود، تراکنش را از صف حذف کرده، اولویت آن را افزایش دهید و مجدداً ارسال کنید.
استنتاج
یک استنتاج مجموعه‌ای از شرایط را مشخص می‌کند که یک واقعیت را به عنوان نتیجه‌ای از تغییرات در وضعیت سیستم تثبیت می‌کند. استنتاج به طور اساسی یک قطعه جدید از اطلاعات است که از وضعیت سیستم استخراج می‌شود؛ هنگامی که یک قاعده استنتاج اجرا می‌شود، این قطعه جدید اطلاعات باید به وضعیت سیستم ترکیب شود. بنابراین، اجرای یک قاعده استنتاج ممکن است منجر به آغاز تراکنش‌های جدید برای ثبت داده‌های جدید در مدل قوانین منطقی شود. به عنوان مثال:
- اگر مشتری سه بار در پرداخت عقب مانده باشد، وضعیت هشدار مشتری یک سطح ارتقاء می‌یابد.
- اگر تعداد دقایق مکالمه تلفنی بین‌المللی مصرفی توسط مشتری چهار ماه متوالی بیشتر از 500 دقیقه باشد، مشتری به عنوان یک کاربر با “حجم بالا” شناخته می‌شود.
سیستم قوانین کسب و کار چیست؟
یک سیستم قوانین کسب‌وکار مجموعه‌هایی از وضعیت‌های محیط، متغیرهای محیط و قوانین به صورت رسمی تعریف شده را شامل می‌شود که سیاست‌ها، ترجیحات، راهنماها، مشغولیت‌ها و غیره را به همراه نحوه تأثیر محیط بر اساس این قوانین بازتاب می‌دهد. تمام دانش در مورد یک فرآیند کسب‌وکار انتزاعی می‌شود و از اجرای صریح آن فرآیند جدا می‌شود؛ در عمل، قوانین با یک موتور قوانین عمومی ترکیب می‌شوند تا یک برنامه برای اجرای فرآیند کسب‌وکار ایجاد شود. یک سیستم قوانین کسب‌وکار شامل مؤلفه‌های زیر می‌شود:
- یک چارچوب تعریف قوانین که باید یک روش‌شناسی و محیطی برای تعریف (و مدیریت) مجموعه‌ای از قوانین که مرتبط با یک فرآیند کسب‌وکار خاص هستند، ارائه دهد.
- یک پایگاه داده قوانین دائمی که اجازه ذخیره‌سازی، مرور، ویرایش و انتقال مجموعه‌های قوانین تعریف شده در سراسر سیستم قوانین را فراهم می‌کند. انتظار می‌رود که یک مخزن به صورت جهانی مشترک و یک رابط انتشار/اشتراک داشته باشد.
- یک موتور قوانین که قادر باشد یک مجموعه از قوانین را بخواند، به منابع و مقاصد داده‌های مورد نیاز متصل شود و وضعیت محیط قوانین را مدیریت کند.
- یک چارچوب اجرایی که در آن موتور قوانین اجرا می‌شود، به طوری که به یک جریان پیام، یک سیستم پایگاه داده، یک محیط گردش کاری و موارد مشابه ارجاع دهد.
می‌توانیم یک سیستم قوانین کسب‌وکار را به عنوان یک ماشین انتزاعی با تعداد محدودی از “وضعیت‌های” سیستم در نظر بگیریم، هر کدام از این وضعیت‌ها یک جنبه از یک فرآیند کسب‌وکار را نمایان می‌کند (شکل زیر).
رویدادها و داده‌ها به عنوان محرک‌ها عمل می‌کنند تا وضعیتی در سیستم تغییر کند، و قوانین کسب‌وکار به طور اساسی وضعیت فعلی سیستم را، رویدادها یا عناصر داده‌ای که محرک‌های تغییر وضعیت را فراخوانی می‌کنند و وضعیت جدید سیستم توصیف می‌کنند. این سیستم باید تمام تغییرات وضعیت مرتبط با هر ورودی را شامل شود، به عنوان یک مسئله کامل. چون قوانین اعلامی هستند (یعنی آنها سیستم را توصیف می‌کنند) به جای آن که رویه‌ای باشند (یعنی توصیف یک دنباله از عملیات)، در هر لحظه ممکن است تعدادی از قوانین بدون هیچ محدودیتی در مورد ترتیب اجرا اعمال شوند، که این امکان وقوع رفتار نامعین را به وجود می‌آورد.
به عنوان مثال، یک چراغ راهنمایی ممکن است به عنوان یک سیستم قوانین کسب‌وکار ساده توصیف شود که یک سیاست ایمنی در مسافرت اجرا می‌کند. یک چراغ راهنمایی ممکن است در یکی از سه وضعیت زیر وجود داشته باشد:
- سبز
- زرد
- قرمز
فرض کنید یک مسافر تنها در داخل سیستم وجود داشته باشد. وقتی سیستم در وضعیت 1 است، چراغ سبز است و مسافر می‌تواند از تقاطع عبور کند. اگر چراغ به رنگ زرد تغییر کند، سیستم وارد وضعیت 2 می‌شود و هر مسافری که هنوز به تقاطع نرسیده است، باید در آماده‌سازی برای گذار به وضعیت 3 سرعت را کم کند. وقتی چراغ به رنگ قرمز تغییر کند، سیستم در وضعیت 3 است و تمام ترافیک باید متوقف شود. تغییر آخرین رخ‌داد زمانی است که چراغ به رنگ سبز دوباره تغییر کند و وارد وضعیت 1 شود.
شرکت داده های هوشمند ساویس با هدف کمک به طراحی، توسعه و رشد محصول و کسب و کار خدمات متفاوتی ارائه می‌کند. با توجه به اینکه مجموعه شما چه ابعاد و نیازهایی دارد، برنامه همکاری و سرویس‌دهی به شما بطور منحصر بفرد طراحی و بصورت پروپوزال به شما ارائه می‌شود. با توجه به اهداف هوش تجاری و موارد مطرح شده در این مطلب میتوانید با استفاده از داشبوردهای هوش تجاری، کسب و کار خود را ارتقاء دهید.
ما در مطالب بعدی، در رابطه با تعریف قوانین کسب و کار، منابع قوانین، محدودیت‌های رویکرد، مسائل مدیریتی و مطالب مرتبط به مواردی اشاره خواهیم کرد؛ امید است که ارائه این مطالب شما را به شناخت بهتر هوش تجاری نزدیک کند و بتواند موفقیتی برای کسب و کار شما باشد.
